Tỷ lệ bê, nghé bị bệnh tiêu chảy từ sơ sinh đến trước khi cai sữa thường rất cao và tỷ lệ tử vong có thể lên tới 10% -15%. Vì vậy, việc phòng và trị bệnh tiêu chảy cho bê, nghé là yêu cầu cần thiết nhằm giảm thiểu thiệt hại về kinh tế và tăng lợi nhuận trong chăn nuôi.
Bệnh xảy ra quanh năm, nhất là vào mùa xuân mưa phùn ẩm ướt, mùa hè nóng ẩm sau những trận mưa rào làm ô nhiễm chuồng trại và đồng cỏ. Người nuôi cần có những hiểu biết nhất định về bệnh để kịp thời xử lý, tránh những rủi ro không đáng có.
Mục Lục
Nguyên nhân bị bệnh tiêu chảy ở bê, nghé
- Vi khuần : hay gặp nhất là E. coli, Salmonella và Clostridium spp (nhiều loài Clostridium)
- Virus: chủ yếu là rotavirus (thường gọi là tiêu chảy cấp)
- Ký sinh trùng: Cryptosporidium và cầu trùng
- Thức ăn : do uống quá nhiều sữa, sữa chất lượng kém, sữa từ bò viêm vú; cách cho uống không phù hợp, nhiệt độ sữa uống không đúng chuẩn…
>>> Xem thêm chuyên mục phòng và trị bệnh trong chăn nuôi
Triệu chứng
Khi bị giun đũa bê, nghé có dáng điệu lù đù, mệt mỏi, bụng to, lông xù. Hay nằm một chỗ. Khi mắc bệnh bê nghé uống nhiều nước, ăn ít hoặc bỏ ăn, không nhai, thức ăn ứ lại trong dạ dày, dạ lá sách bị cứng. Sau đó bê bị ỉa chảy, bê mất nước nhanh, mắt trũng, da nhăn nheo và thường chết do mất nước và chất điện giải nếu không điều trị kịp thời… Lúc đầu phân lổn nhổn, hơi táo, từ màu đen chuyển sang vàng xám, đặc sền sệt, sau đó chuyển sang màu trắng và loãng dần, có khi lẫn dịch mũi nhầy, mùi tanh khắm, rất thối. Còn khi bị cầu trùng bê nghé ỉa chảy, phân có mùi tanh. Khi ỉa con vật cong lưng rặn nhưng phân ra ít và có dính chất nhầy và máu.
Nếu do vi khuẩn thì phân lỏng, có mùi xám xanh, vàng, mùi khắm; phân lầy nhầy lẫn bọt và màng ruột. Do cầu trùng, phân sền sệt có nhiều niêm mạc ruột, lầy nhầy lẫn máu tươi hoặc màu nâu có mùi tanh. Do giun đũa thì phân lổn nhổn, có màu trắng, mùi rất thối, về sau ỉa lỏng phân dính khuỷu chân; xung quanh hậu môn.
Cách điều trị bệnh tiêu chảy hiệu quả
Trước tiên, bê tiêu chảy sẽ mất nước vì vậy chúng ta cần bù nước bằng cách truyền nước muối sinh lý/ lactac ringer vào tĩnh mạch ngày 1-2 lần tùy theo mức độ và tình trạng của bê bị tiêu chảy.
Chúng ta cần cố gắng xác định đúng nguyên nhân gây ra tiêu chảy. Thì mới có thể đưa ra hướng xử lý cũng như phát đồ điều trị phù hợp nhất để đạt hiệu quả tốt nhất:
- Nếu bê tiêu chảy do thức ăn cần kiểm tra và thay đổi sao cho thức ăn tốt nhất. Và lượng dùng phù hợp nhất (giảm lượng sữa uống hoặc có thể ngưng không cho uống 1 bữa). Kết hợp dùng thêm các loại men tiêu hóa.
- Nếu bê tiêu chảy phân lỏng vàng, phân sệt mùi tanh hôi, bê có biểu hiện sốt mất nước trầm trọng. Có thể dùng kháng sinh (enrofloxaxin, tiamulin, colistin, genta-costrim, strepberin…) kết hợp với các thuốc bổ trợ khác (Antropin, điện giải,…). Có thể pha kháng sinh vào sữa uống hoặc tiêm. Điều trị liên tục từ 3-4 ngày.
- Nếu bê tiêu chảy ra nhiều máu lợn cợn; rặn mót xảy ra trên bê từ 3-4 tuần có thể là bị cầu trùng. Điều trị bằng cách cho uống các sản phẩm phòng chữa bệnh cầu trùng như: Green cox 5%, Bay Cox 5%, BIO Cox, Nova Cox,… kết hợp với dùng kháng sinh để đạt hiệu quả điều trị tốt hơn.
Cách phòng bệnh
- Phải đảm bảo bê sinh ra được bú sữa đầu và đạt lượng sữa từ 10-15% trọng lượng cơ thề
- Chuồng trại sạch sẽ thoáng mát, khô ráo nhưng tránh gió lùa
- Nếu uống sửa thay thế cần chú ý pha sữa đúng cách (pha với nước ấm 50-70℃. Sữa phải tan hết không được vón cục,…). Và đúng tỷ lệ do nhà sản xuất đưa ra.
- Bê từ 10-15 ngày tuổi nên cho uống thuốc phòng cầu trùng.
- Sát trùng chuồng trại và nơi ở của bê thường xuyên