Nấm gây bệnh thối hạch trên khoảng 160 loài cây thuộc 32 họ khác nhau nhưng chủ yếu trên các đối tượng như bắp cải, cà rốt, đậu trắng, khoai lang,… Đối với cây bắp cải, bệnh có thể bị từ giai đoạn cây còn nhỏ, nhưng gây hại nhiều nhất vào thời kỳ cuốn bắp trở đi làm chết cây, bắp cải bị thối khô. Bệnh gây hại trên diện rộng và nghiêm trọng trên nhiều vùng trồng bắp cải ở nước ta. Căn cứ vào nhu cầu thực tế về mức độ gây hại của bệnh reservenz.com xin chia sẻ với bà con một số kinh nghiệm cách nhận biết bệnh xuất hiện trên đồng ruộng, từ đó có biện pháp phòng trừ bệnh sớm và hiệu quả, giảm thiểu rủi ro cho người nông dân.
Mục Lục
Tổng quan về bệnh
- Tên khoa học: Sclerotinia sclerotirum.
- Bệnh thối hạch bắp cải do nấm Sclerotinia sclerotiorum gây ra. Nấm này thuộc họ Scloerotiniaceae, bộ Helotiales, lớp nấm túi.
- Điều kiện phát sinh, phát triển bệnh thối hạch: Nấm phát triển thích hợp ở nhiệt độ 19-24oC, pH 5-8. Tồn tại chủ yếu ở dạng hạch trên tàn dư cây bệnh và trong đất khá lâu (tới 2 năm).
Biểu hiện của bệnh thối hạch trên cây bắp cải
Bệnh gây hại từ khi cây con đến thu hoạch. Ở cây con, bệnh xuất hiện ở gốc cây sát mặt đất làm cho chỗ bị bệnh thối nhũn, cây gãy gục rồi chết. Khi cây lớn, vết bệnh thường xuất hiện trên các lá già sát gốc hoặc phần gốc thân, chỗ bị bệnh thối nhũn nhưng không có mùi thối. Nếu trời khô nắng thì chỗ bị bệnh thường khô và teo đi, các lá biến vàng. Ở cây vào bắp, bệnh lây lan từ lá ngoài vào trong làm toàn bộ bắp bị thối và chết đứng trên ruộng, gặp gió to cây đổ gục. Chỗ vết bệnh đã thối có lớp mốc trắng và nhiều hạch nấm nhỏ màu nâu hoặc đen bám chặt vào lá.
Ở trên thân vết bệnh ban đầu có màu vàng nâu. Khi trời ẩm ướt lá bệnh dễ bị thối, rách nát, các lá khác bị vàng dần.. Trời khô hanh, chỗ bị bệnh dễ bị thối nhũn nhưng không có mùi thối. Vết bệnh khô teo lại có màu nâu nhạt. Khi cắt ngang thân thấy lớp vỏ và lớp gỗ có màu nâu sẫm. Cuống lá và phiến lá bị bệnh có màu trắng ủng ướt, vết bệnh thường lan từ rìa mét lá vào trong. Bệnh gây hại lan rộng lên bắp đang cuốn, làm bắp thối từ ngoài vào trong, dần dần cây chết khô trên ruộng.
Liệu pháp phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh cho cây
- Vệ sinh vườn, trồng cây sạch bệnh.
- Luân canh với cây trồng khác họ như hành, cà rốt lúa nước…
- Bón phân cân đối. Tăng lượng phân chuồng hoai có tác dụng kích thích cây khỏe và hạn chế được sự phát triển của bệnh.
- Sử dụng các hoạt chất Hexaconazole; Azoxystrobin; Metalaxyl hay hỗn hợp (Mandipropamid + Chlorothalonil)… khi bệnh chớm xuất hiện.
- Thu dọn sạch tàn dư cây bệnh đem đốt hoặc tiêu hủy. Cày lật đất sâu để vùi lấp hạch nấm. Khi ở độ sâu 20cm hạch nấm dễ chết hoặc khó nảy nầm.
- Khi bệnh chớm phát sinh cần kịp thời tỉa bỏ lá già, lá vàng, nếu cần thiết nhổ bỏ cả cây bệnh, kết hợp bón vôi bột vào gốc và luống bắp cải 500 – 600 kg/ha và phun thuốc hóa học trừ bệnh.