Hành tỏi là một loại gia vị gần như không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của nhiều gia đình Việt Nam. Cây được trồng rộng rãi để làm thực phẩm hoặc làm thuốc. Tuy nhiên, trong quá trình trồng loại cây này, người nông dân thường gặp một số loại sâu bệnh hại cây, làm giảm năng suất cây trồng. Để cây hành tỏi đạt năng suất cao, có giá trị thương phẩm tốt, người trồng cần chủ động tìm hiểu sâu bệnh hại cây trồng. Dưới đây là một số loại sâu bệnh hại hành tỏi thường gặp nhất.
Mục Lục
Bệnh sương mai trên cây hành tỏi
Tên khoa học: Peronospora destructor
Triệu chứng bệnh sương mai trên hành, tỏi: Bệnh thường hại trên lá già sau đó lan xuống củ. Lá già bị bệnh có màu xanh nhạt, trên có lớp nấm màu trắng che phủ lên vết bệnh sau đó chuyển sang màu xanh hơi đỏ. Bệnh nặng làm lá bị gãy gục và chết.
Nguyên nhân gây bệnh sương mai trên hành tỏi và điều kiện phát sinh phát triển
- Bệnh do nấm Peronospora destructor (Berk.) Casp. In Berk. gây ra. Bệnh thường xuất hiện cục bộ ở một vài ruộng sau đó lan sang các ruộng xung quanh, bào tử nấm lan truyền nhờ gió.
- Bệnh phát sinh, phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ thấp hơn 22oC và độ ẩm cao, trời có nhiều sương mù. Nhiệt độ cao và ẩm độ thấp hạn chế sự phát triển của bệnh.
- Cây còn nhỏ ít bị bệnh gây hại. Cây lớn các lá già bị hại trước sau đó lan dần đến củ, cuối cùng cây còn ít lá, củ nhỏ và sau đó cây chết. Nấm tồn tại trong củ trong thân và qua đông ở đó
Biện pháp phòng trừ bệnh sương mai trên hành, tỏi
- Vệ sinh đồng ruộng, thu dọn tàn dư cây bị bệnh đem chôn hoặc ủ làm phân bón.
- Sử dụng luân phiên các loại thuốc sau để phòng trừ bệnh: Iprovalicarb; Propineb; Trichoderma.
Bệnh khô đầu lá
Vết bệnh có hình bầu dục dài, lúc đầu có màu xám trắng sau đó tâm vết bệnh chuyển thành màu nâu vàng trên nền trắng xám, sau từ 5 – 7 ngày gãy gục ở giữa và khô lụi. Chiều dài vết bệnh có thể kéo dài từ 10-20cm. Trời ẩm, mưa phùn bệnh phát triển mạnh và phía trên bề mặt vết bệnh có lớp nấm màu nâu đen. Bệnh chỉ gây hại trên lá bánh tẻ.
Nguyên nhân gây bệnh và điều kiện phát sinh phát triển
- Bệnh do một nấm Stemphylium botryosum W gây nên. Ngoài tỏi, nấm còn hại trên nhiều loại cây trồng khác như: hành, súp lơ, khoai tây, cà chua,…
- Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện trời âm u, nhiều sương mù, sương muối, nhiệt độ từ 22-25oC. Giai đoạn hành, tỏi hình thành củ (từ cuối tháng 11 đến đầu tháng 2) là giai đoạn cây dễ mắc bệnh nhất.
Biện pháp phòng trừ bệnh khô đầu lá
- Gieo trồng tập trung, thời vụ: từ 5-15/10 là thích hợp nhất.
- Đảm bảo mật độ, không trồng quá dày. Hàng cách hàng 15-20cm, cây cách cây 10-15 cm.
- Tưới nước đủ ẩm, không để ruộng quả ướt. Vào những ngày có nhiều sương có thể tưới nước rửa sương vào buổi sáng để hạn chế bệnh phát triển.
- Bón phân cân đối. Bón lót 3/4 lượng đạm hoặc có thể thay đạm bằng phân lân ngâm với nước giải.
- Thường xuyên thăm đồng, ngắt bỏ lá tỏi bị khô đầu lá hay bị lụi để hạn chế bệnh phát sinh lan truyền.