Dưa lê là loại cây trồng có hiệu quả kinh tế cao. Được rất nhiều bà con nông dân và nhiều nơi chọn trồng. Do đây là loại quả thơm ngon, bổ dưỡng nên được thị trường rất ưa chuộng. Dưa lê là thực phẩm mùa hè, là loại trái cây ăn ngọt và mát. Rất thích hợp ăn vào mùa hè nắng nóng, oi bức. Tuy nhiên, khi mua dưa lê, điều bạn lo lắng nhiều. Nhất là dưa thường bị phun thuốc bảo vệ thực vật nên ăn ảnh hưởng đến sức khoẻ của bạn. Đây loại cây dễ trồng, thu hoạch nhanh. Bình quân mỗi sào trừ chi phí lãi 5 – 6 triệu đồng. Để nâng cao hiệu quả và kéo dài thời gian thu hoạch cần chú ý những vấn đề sau:
Mục Lục
Chọn giống và xác định thời gian gieo trồng
Nên lựa chọn các giống dưa lê lai F1 siêu ngọt có những đặc điểm phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng hiện nay là: Dưa có kích thước quả vừa phải, độ ngọt cao, vỏ xanh da đá hoặc trắng, cứng, cùi dày, ít hạt, vị thơm đặc trưng… Sử dụng các giống dưa lê siêu ngọt F1: Ngân Huy, Trang Nông, dưa Thanh Lê (Viện CLT&CTP), Kim Cô Nương, NS-333, Hồng Ngọc…
Dưa lê có yêu cầu về nhiệt độ 17 – 330C, do đó có thể gieo trồng ở hầu hết các tháng trong năm từ tháng 2 đến tháng 9 dương lịch. Tập trung vào 3 vụ chính: vụ xuân hè gieo tháng 2, 3; vụ hè gieo tháng 5 – 6 và vụ thu đông gieo tháng 8, 9. Tuy nhiên với dưa lê xuân hè gieo trồng thích hợp nhất vẫn là sau tiết lập xuân.
Gieo hạt dưa lê
Ngâm hạt trong nước sạch 2 giờ, nhiệt đọ thích hợp tốt nhất cho nảy mầm là 28-32oC, sau đó cho vào khăn ẩm ủ khoảng 24-36h hạt nẩy mầm. Ươm cây trong khay ươm với thời gian 10-14 ngày, khi cây xuất hiện lá thật thứ 2 thì tiến hành đi trồng. Hạt giống ngâm nước sạch trong 4 giờ, sau đó ủ 24 giờ, khi hạt nẩy mầm thì gieo vào bầu đất 1 hạt/bầu. Sau khi gieo từ 8 – 10 ngày, khi cây có 1 – 2 lá thật thì có thể đem trồng.
Nên làm bầu gieo hạt để tiết kiệm hạt giống. Công chăm sóc giai đoạn đầu, tăng độ đồng đều của cây. Đất gieo hạt dưa chọn loại đất tốt, phơi ải; trộn đều với phân chuồng hoai mục theo tỷ lệ 3:1 rồi đưa vào khay bầu. Vỏ bầu có thể bằng khay xốp, khay nhựa hoặc bầu túi nilon chuyên dụng; có thể làm bầu như làm bầu ngô.
Thời kì cây con trong bầu không nên cung cấp dinh dưỡng cho cây qua đường gốc sẽ làm cây bị thối hỏng rễ non. Tốt nhất nên bổ sung bằng các chế phẩm phân qua lá giàu vi lượng và can xi định kì 4-5 ngày/lần. Lượng phân sử dụng chỉ cần bằng 1/2 so với lượng cho cây trưởng thành. Đồng thời, tưới bổ sung thêm chế phẩm nấm đối kháng Trichodecma để giảm thiểu lượng cây non chết vì bệnh thắt thân( lở cổ rễ). Khung che cần đóng mở linh hoạt để đảm bảo cây được ấm và không quá ẩm.
Tưới nước cho cây dưa lê trong bầu cũng cần lưu ý chỉ nên tưới đủ ẩm( nước ngấm hết vào đất sau khi tưới) và không tưới quá muộn. Đảm bảo cho cây con về đêm luôn khô nước trên thân lá.
Xử lí đất trước khi trồng
Dưa lê trồng ở ruộng chân đất chủ động tưới tiêu, đất có tầng canh tác dày, tốt nhất là đất thịt nhẹ và cát pha. Đất phải được cày bừa kỹ, tơi xốp, sạch cỏ dại, bón 30 – 40 kg vôi bột/sào trước khi lên luống 10 – 15 ngày; lên luống cao 25 – 30cm, rãnh rộng 30cm.
Nếu để cây dưa bò trên mặt đất thì lên luống rộng 1,2 – 1,5m, cây cách cây 0,5 – 0,6m, trồng 1 hàng ở giữa luống đảm bảo mật độ từ 500 – 600 cây/sào. Nếu trồng để cây leo giàn: lên luống rộng 1 – 1,2m, mật độ trồng 1200 – 1300 cây/sào, trồng 2 hàng/luống, với khoảng cách cây cách cây 35 – 40cm, hàng cách hàng 70 – 80 cm.
Sử dụng màng phủ nilon để che bề mặt luống dưa nhằm giảm bốc thoát nước, hạn chế cỏ dại và sâu bệnh, tăng hiệu quả sử dụng phân bón đồng thời bảo vệ quả .
Các giai đoạn bón phân và tưới nước cho dưa lê
Bón phân theo quy trình NPK-S Lâm Thao khép kín: Bón lót: Phân chuồng hoai mục 500 – 700 kg/sào + 18 – 22kg/sào. Bón thúc chia làm 3 lần. Bón thúc lần 1: Khi cây có 2 – 3 lá thật, dùng NPK-S loại 12.5.10-14 bón 10 – 15 kg/sào. Bón thúc lần 2: Khi cây cao 20 cm, đã có tua cuốn, dùng NPK-S loại 12.5.10-14 bón 10 – 15 kg/sào, giai đoạn này bón thúc phân xong thì cắm giàn. Bón thúc lần 3: Khi cây ra hoa và có quá rộ, dùng NPK-S loại 12.5.10-14 bón 8 – 10 kg/sào. Bón thúc lần này kết hợp với tháo nước vào rãnh để tưới cho cây.
Lưu ý: Trước lần bón thúc đợt 1 có thể tưới nhử cho cây dưa non bằng 0,5 kg u rê + 1kg supe lân kết hợp với phun phân vi lượng qua lá. Thường xuyên giữ đủ ẩm cho dưa mới đạt hiệu quả. Nên tưới dãnh để nước ngấm lên luống cho dưa. Không nên té lên thân lá dưa nhất là khi chiều tối. Thời kì cây ra hoa và quả non cần nhiều nước.
Hướng dẫn làm giàn cho dây leo
Trồng dưa leo giàn nên làm giàn kiểu chữ nhân và luống được đánh theo hướng đông tây; cho cả ngày cây dưa lê đều được hưởng ánh nắng. Khi cây bắt đầu leo thì làm giàn. Mỗi cây dưa được cắm hai cọc giàn. Để tránh bị gió lật dây nên dùng thanh tre để cố định dây dưa; hoặc đất phủ lên vị trí đốt dây dưa cách khoảng 50 – 60 cm. Khi cây có 6 – 7 lá thật thì bấm ngọn, để cây sinh các nhánh con, để lại 2 nhánh to khỏe nhất, còn lại bấm bỏ hết. Hai nhánh con này cho leo lên hai cọc giàn, lên cao 30 – 40cm lại buộc dây đỡ.
Bấm ngọn và tỉa bớt cành để dưa phát triển nhanh
Khi thân chính được 5 lá thì tiến hành bấm ngọn để kích phát triển nhánh. Khi cây ra nhánh giữ lại 2 nhánh cấp 1 phát triển. Nhánh cấp 1 được 5 – 6 lá thì bấm ngọn để cho 5 nhánh cấp 2 phát triển. Khi nhánh thứ 2 được 5 – 6 lá thì bấm ngọn để 5 nhánh cấp 3 phát triển. Giai đoạn cây ra quả, mỗi cây dưa chỉ nên để 8 – 10 quả tuỳ theo lực của cây.
Mỗi nách lá sẽ lại phát sinh một nhánh cháu. Mỗi đốt lá đầu tiên sẽ cho một hoa cái để cho quả. Quả đậu rồi thì giữ lại không cho sinh nhánh và ngoi ngọn tiếp. Mỗi nách lá của một nhánh con sẽ cho một quả. Làm cách này cây tuy ít nhánh, ít quả, song mật độ cao hơn và quả do có giàn, ít bị giun dế làm thối quả.
Ngoài ra, cần tỉa lá già, lá bệnh không còn khả năng quang hợp, lá bị che khuất… Trước khi thu hoạch khoảng 15 ngày bấm ngọn.
Một số loại sâu bệnh và cách phòng ngừa
Trên cây dưa lê thường bị một số loại bệnh gây hại: bệnh lở cổ rễ, thối thân, phấn trắng… rất sớm ngay từ giai đoạn cây con. Để hạn chế tác hại của bệnh, bà con lưu ý thực hiện tốt các khâu phòng bệnh như: vệ sinh đồng ruộng; dọn sạch cỏ dại và tàn dư cây bệnh, bón vôi bột đầy đủ. Không trồng dầy, tỉa lá già và lá bị bệnh, làm giàn hoặc kê lót quả; cố định cây tạo độ thông thoáng cho đồng ruộng. Bệnh phát sinh gây hại nặng có thể sử dụng một số loại thuốc để phòng trừ như: Ridomil gold, Score, Daconil,…
Các đối tượng sâu hại như sâu xám, sâu vẽ bùa, bọ trĩ,… Đối với sâu xám có thể bắt bằng tay vào sáng sớm và chiều mát. Khi mật độ sâu cao hoặc Vineem 1500 EC, Biocin 16 WP(8000 SC,…
Thời gian để thu hoạch dưa lê
Sau khi đậu quả khoảng 30 – 40 ngày, vỏ quả chuyển sang màu đặc trưng của giống, là thời kỳ thích hợp cho thu hoạch.
Chú ý: Để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm bà con ưu tiên sử dụng thuốc sinh học; thảo mộc và cần phun thuốc theo nguyên tắc 4 đúng. Đảm bảo thời gian cách ly theo khuyến cáo trước khi thu hoạch.
Cùng reservenz.com để tìm hiểu thêm nhiều thông tin khác nhé!