Gia súc non là những động vật đang phát triển, những quá trình đồng hóa và dị hóa diễn ra với tốc độ cao. Nhưng ở gia súc non, hoạt động của một số cơ quan trong cơ thể cũng dần hoàn thiện và ổn định. Vì vậy trong giai đoạn này cơ thể gia súc non thường rất dễ mắc phải chứng suy dinh dưỡng.
Hội chứng suy dinh dưỡng ở gia súc non làm giảm 10-15% trọng lượng so với vật nuôi bình thường, ảnh hưởng đến năng suất và hiệu quả kinh tế nếu người chăn nuôi không có biện pháp phòng trị kịp thời.
Mục Lục
Nguyên nhân gây suy dinh dưỡng
Chứng suy dinh dưỡng ở gia súc non có thể do một trong các nguyên nhân sau gây ra:
- Do gia súc mẹ trong thời kỳ mang thai ít được bồi dưỡng, thức ăn thiếu protit, khoáng, vitamin.
- Gia súc mẹ bị mắc bệnh làm ảnh hưởng đến chất lượng sữa; hoặc do phối giống đồng huyết làm quá trình trao đổi chất của gia súc non giảm, dẫn đến còi cọc, chậm lớn.
- Do gia súc non bị bệnh như viêm ruột, viêm phổi, ký sinh trùng…
Mặt khác, để duy trì sự sống, có thể phải tiêu hao năng lượng của bản thân chúng; làm cơ thể ngày càng gầy yếu, sức đề kháng cũng giảm, vật hay mắc bệnh hay quá suy nhược mà chết.
>>> Tham khảo thêm chuyên mục phòng và trị bệnh trong chăn nuôi
Về cơ chế sinh bệnh
Quá trình dẫn đến suy dinh dưỡng, đầu tiên thường bắt đầu bằng rối loạn tiêu hoá; làm khả năng vận động và tiết dịch của dạ dày và ruột giảm, từ đó các chất đạm, khoáng, sinh tố được hấp thụ kém. Từ suy dinh dưỡng sẽ làm giảm quá trình hưng phấn của vỏ não, do đó mất khả năng điều chỉnh các trung khu dưới vỏ não. Mặt khác, để duy trì sự sống, có thể phải tiêu hao năng lượng của bản thân chúng, làm cơ thể ngày càng gầy yếu, sức đề kháng cũng giảm, vật hay mắc bệnh hay quá suy nhược mà chết.
Về bệnh tích
Con vật thường da khô, lông xù, đôi khi xuất hiện thuỷ thũng dưới hầu, trước ngực, âm nang. Khi mổ không thấy lớp mỡ dưới da, thịt trắng bệch. Cơ tim nhão, lớp mỡ vành tim bị thoái hoá keo. Phổi teo lại, có từng đám bị xẹp, gan bị teo và nhợt nhạt.
Triệu chứng căn bệnh
Con vật bị suy dinh dưỡng thường bị chậm lớn, lông xù, niêm mạc nhợt nhạt, bốn chân yếu, đi không vững; thích nằm một chỗ, đôi khi có hiện tượng phù. Thở nhanh và nông, tim đập nhanh, nhu động dạ dày và ruột giảm, khi thức ăn trong ruột tích lại lên men sinh ra ỉa chảy. Thân nhiệt thường thấp.
Kiểm tra máu: hàm lượng huyết sắc tố giảm, số lượng hồng cầu. Và bạch cầu giảm, tỷ lệ lâm ba cầu tăng, trong máu xuất hiện các dạng hồng cầu non.
Ở heo suy dinh dưỡng chia làm 2 giai đoạn:
- Giai đoạn suy dinh dưỡng heo con theo mẹ: Heo thể hiện còi cọc, lông dựng đứng, đi lại khó khăn; bú mẹ yếu, niêm mạc mắt, miệng trắng nhợt, dẫn đến thiếu máu, giảm sức đề kháng. Với các bệnh truyền nhiễm và ký sinh trùng.
- Giai đoạn tách mẹ: Heo cũng thể hiện còi cọc, chậm lớn, ăn yếu, phù thũng, sưng đầu, liệt chân, tăng trọng chậm.
Điều trị hội chứng suy dinh dưỡng ở gia súc
– Cải thiện chế độ dinh dưỡng cho con mẹ. Con con đẻ ra phải cho bú sữa đầu; giữ cho nhiệt độ chuồng nuôi ấm và sạch, tập cho gia súc non ăn sớm.
– Cần bổ sung thêm trong khẩu phần ăn của gia súc non các loại khoáng vi lượng; các loại vitamin (chú trọng vitamin D).