Theo dự báo có được từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, nền nhiệt độ cao trong mùa hè nắng nóng trong năm có thể còn kéo dài và có xu hướng bất thường. Nhiệt độ cao đồng thời kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển của các loài vật nuôi và giảm sức đề kháng của chúng. Nguy cơ dịch bệnh cũng vì thế mà xuất hiện và lây lan rất cao. Để hạn chế thấp nhất tác hại của nắng nóng gây hại cho trâu, bò thì bà con cần lưu ý một số biện pháp, kỹ thuật chăn nuôi trong bài viết này nhé.
Mục Lục
Xây chuồng trại chống nắng nóng
Nên làm chuồng gia súc xa nhà dân, khu dân cư. Mái chuồng nên làm đơn giản, có thể bằng mái ngói, tranh, tre, lá để chống được nóng trực tiếp. Nếu có điều kiện nên làm chuồng theo kiểu 2 mái để tăng cường độ thoáng của chuồng nuôi. Có thể trồng thêm một số loại dây leo phủ mái như bìm bìm, hoa giấy, giàn mứớp,… Để làm mát.
Hệ thống che chắn xung quanh chuồng cũng nên làm bằng lá, tranh tre tạo sự thông thoáng. Tuy nhiên cũng cần lưu ý trong những ngày nắng nóng thường có những trận mưa đột xuất. Nhất là về đêm thì cần nhanh chóng che chắn để đảm bảo cho trâu bò không bị nhiễm lạnh đột ngột.
Thường xuyên khơi thông cống rãnh, không để phân và chất thải ứ đọng sẽ phát sinh mầm bệnh. Sử dụng các chế phẩm khử mùi nhằm hạn chế mùi hôi trong chuồng nuôi. Sau vệ sinh cơ giới có thể dùng nước rửa chuồng. Lưu ý khi rửa chuồng trại xong không nên để nước đọng; trên nên chuồng để tránh cho trâu, bò uống phải nước bẩn.
Vận chuyển gia súc
– Thời điểm vận chuyển: Nên vận chuyển gia súc vào thời điểm từ chiều mát, đêm và sáng sớm.
– Phương tiện vận chuyển: Dùng phương tiện vận chuyển gia súc chuyên dùng, có bạt che nắng. Tất cả các phương tiện vận chuyển phải được vệ sinh sạch sẽ, khử trùng trước khi sử dụng. Nếu vận chuyển gia súc đường dài cần chuẩn bị thức ăn, nước uống đầy đủ.
– Kiểm tra kỹ sức khỏe đàn gia súc trước và trong suốt quá trình vận chuyển. Nên nhốt với mật độ vừa phải, không nên cho con vật ăn quá no trước khi vận chuyển. Nếu vận chuyển đường dài chú ý cho gia súc nghỉ ngơi hợp lý, vào các thời điểm buổi trưa nên để gia súc vào nơi mát, có nhiều lùm cây để chăm sóc bổ sung thức ăn, nước uống.
– Khi vận chuyển gia súc về đến chuồng nuôi cần giảm nhiệt cho con vật thích nghi từ từ, không để con vật thay đổi nhiệt độ một cách đột ngột. Với trâu bò, lợn đưa vào nơi mát cho nghỉ ngơi không nên dùng nước tắm ngay để tránh cho trâu bò, lợn bị cảm do thay đổi nhiệt độ đột ngột.
Cách chăm sóc mùa nắng nóng
Tăng cường thức ăn xanh như rau cỏ tươi, củ, quả và các loại vitamin,… Tăng cường chất đạm, giảm tinh bột, mỡ, đường. Bổ sung thêm vitamin C, khoáng chất trong trường hợp khẩu phần ăn của gia súc chưa đầy đủ.
Những đợt nắng nóng kéo dài, thực hiện chế độ chuyển bữa ăn; thức ăn tinh, thức ăn hỗn hợp chuyển sang cho ăn vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát. Đảm bảo cho gia súc ăn đủ thức ăn thô xanh (trâu, bò từ 15 – 35kg/con/ngày) và bổ sung thức ăn tinh (1 – 2,5 kg/con/ngày). Đối với bò sữa thì lượng thức ăn tinh bổ sung theo năng suất sữa. Đảm bảo thường xuyên có đủ nước mát sạch cho gia súc uống.
Mùa nắng nóng nên tắm chải cho gia súc 1 – 2 lần/ngày để làm giảm nhiệt cho cơ thể. Chú ý đối với bò sữa nên tắm trước hoặc sau khi vắt sữa 2 – 3 giờ.
Thời gian chăn thả gia súc: buổi sáng từ 6h00 – 9h00; buổi chiều chăn thả muộn từ 16h00 – 18h00. Không chăn thả gia súc ngoài trời nắng gắt trong thời gian dài, nếu nhiệt độ ngoài trời quá cao, nắng gắt nên nhốt trâu, bò và cho ăn tại chuồng, hoặc buộc ở những nơi có cây xanh bóng mát.
Một số biện pháp phòng bệnh cho gia súc
Cần thực hiện các biện pháp về chăn nuôi an toàn sinh học: Giảm nhiệt độ chuồng nuôi bằng cách vệ sinh chuồng nuôi sạch sẽ, thu gom phân đưa vào hố chứa phân, rắc vôi bột trên bề mặt và đậy nắp. Định kỳ 1 – 2 lần/ tuần sát trùng, tẩy uế chuồng trại và khu vực xung quanh chuồng nuôi để tiêu diệt mầm bệnh bằng vôi bột hoặc các loại thuốc sát trùng như Benkocid, Han-Iodine, Five-Iodine, RTD-Iodine,…
Hàng ngày quan sát và theo dõi trạng thái, sức khỏe của đàn vật nuôi. Khi phát hiện thấy trâu, bò có biểu hiện không bình thường (do cảm nắng, cảm nóng, do vận chuyển có mật độ nhốt cao…), cần áp dụng ngay các biện pháp làm mát để hạn chế rủi ro. Cần tách riêng trâu, bò ra nơi có bóng mát, tạo sự thông thoáng nơi nhốt. Dùng ngay hệ thống quạt làm mát; nhưng không nên cho thổi trực tiếp vào trâu, bò, tránh cho trâu, bò bị sốc, choáng. Có thể dùng đá lạnh chườm mát vùng đầu, vùng mặt. Đồng thời cho trâu, bò uống nước điện giải khi ổn định mới cho trâu, bò nhập đàn.
Chủ động phòng một số bệnh thường gặp khi nhiệt độ thời tiết lên cao. Như cảm nắng, viêm phổi, tiêu chảy, tụ huyết trùng…. Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin cho trâu, bò theo hướng dẫn của cơ quan thú y. Đối với các trang trại; cần thực hiện tốt việc dùng các hố sát trùng và rắc vôi bột ngoài khu vực chuồng nuôi.