Ngành chăn nuôi dê ở nước ta có từ lâu đời nhưng quy mô nhỏ lẻ, phân tán, chưa quy hoạch và chăn nuôi theo hướng công nghệ cao. Do đó, số lượng dê con cũng bị hao hụt nhiều, chậm lớn, không thu được lợi ích kinh tế. Nhằm giúp các bạn có một khởi đầu thuận lợi và mang lại năng suất cao, trong bài viết này chúng tôi sẽ chia sẻ bí quyết chăn nuôi dê đầy đủ và chi tiết nhất. Nuôi dê con đòi hỏi người chăn nuôi phải có nhiều kinh nghiệm và kỹ năng, do đó, bạn cần chú ý những điều sau.
Mục Lục
Chăm sóc dê con mới đẻ 10 ngày tuổi
– Dê con vừa đẻ xong bạn lau khô mình cho nó rồi cắt rốn ngay (cắt cách cuống rốn 3-4cm, vuốt hết máu ra ngoài). Sau đó, bạn lấy dây chỉ buộc cuống rốn cách bụng khoảng 3-4cm. Rồi cắt phần bên ngoài của cuống rốn, sát trùng chỗ cắt bằng oxy già hay cồn iod 5%.
– Vẫn để dê nằm chung chuồng với mẹ, lót chỗ nằm bằng rơm hoặc cỏ sạch.
– Trong nửa giờ sau khi đẻ, dê non cần được bú sữa đầu. Vì lúc này sữa mẹ rất tốt, có nhiều chất dinh dưỡng và kháng thể giúp dê con mau lớn, có sức đề kháng chống được tình trạng suy dinh dưỡng và bệnh đường tiêu hoá.
– Nếu dê non quá yếu, không tự bú được thì bạn tập cho nó bú hoặc vắt sữa vào bình rồi cho nó bú 3-4 lần/ngày.
– Nếu dê mẹ không chịu cho bú thì bạn giữ chặt dê mẹ; vắt bỏ tia sữa đầu rồi đưa núm vú vào miệng dê non, tập cho nó bú. Lúc nào nhận thấy dê đã bú no bạn mới cho nó rời vú mẹ. Tập cho sê bú vài ngày như thế thì dê mẹ sẽ cho con bú trực tiếp. Ngoài ra bạn cần tập cho dê con bú đều hai vú mẹ. Nếu chỉ bú một bên, vú còn lại sẽ cương sữa làm dê mẹ đau, không chịu cho con bú nữa.
Khi dê con 11-45 ngày tuổi
– Đây là giai đoạn vắt sữa dê mẹ (2lần/ngày, lúc sáng và chiều tối đối với dê mẹ có năng suất sữa trên 1lít/ngày). Sau khi vắt sữa xong bạn cho dê con bú phần sữa còn lại trong bầu vú của dê mẹ.
– Nếu thấy dê con bú chưa no thì bạn cho nó bú thêm khoảng 300-350 ml sữa (bằng bình, 2-3 lần/ngày).
– Mỗi ngày bạn cho dê con bú khoảng 450-600ml sữa là vừa. Để xác định được lượng sữa dê con đã bú, bạn cân trọng lượng của nó trước và sau khi cho bú.
– Nếu dê mẹ tiết sữa dưới 1lít/ngày, bạn chỉ vắt sữa 1lần/ngày vào buổi sáng; và cần tách dê con khỏi mẹ từ 5 giờ chiều hôm trước đến 6 giờ 30 phút sáng hôm sau. Rồi bạn cho dê theo mẹ suốt thời gian còn lại trong ngày. Không cần cho bú thêm bằng bình.
– Từ lúc dê 11 ngày tuổi trở đi, bạn có thể cho nó ăn thêm các loại thức ăn dễ tiêu. Như các loại cỏ lá non sạch, chuối chín, bột bắp, bột đậu nành rang…
– Lượng thức ăn tăng dần: Từ 28 đến 45 ngày tuổi cho ăn khoảng 30-35 g thức ăn tinh. Từ 46-90 ngày tuổi cho ăn 50-100g thức ăn tinh.
Lúc 46-90 ngày tuổi
– Ở giai đoạn này bạn chỉ cho dê con bú 2 lần/ngày và giảm lượng sữa cho bú xuống (từ 600ml còn 400ml). Thay vào đó bạn cho dê ăn dặm thêm thức ăn dinh dưỡng (nên hâm nóng ở 38-40oC).
– Riêng bình sữa, bạn cần khử tiệt trùng trước và sau khi cho bú; lau sạch nền chuồng khi dê con đã bú xong.
– Bạn cần thả dê con đi lại tự do trong sân chơi; hoặc chăn thả nơi gần chuồng để tập cho nó vận động.
– Dê con dễ bị cảm lạnh, tiêu chảy, viêm loét miệng. Do đó bạn nên giữ ấm cho nó khi trời trở gió (lót ổ rơm sạch, che chắn chuồng và vệ sinh chuồng trại thường xuyên…). Ngoài ra, bạn không nên chăn thả dê dưới 1 tháng tuổi.
– Nếu thấy dê con gầy yếu, suy dinh dưỡng; bạn cần cho ăn thêm những chất bổ sung dinh dưỡng như vitamin và premix khoáng hoặc nên loại bỏ ngay. Để tránh lãng phí tiền của và công nuôi mà không đạt kết quả tốt.
Một số điều cần chú ý khác
Luôn giữ vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, khô ráo, định kỳ. Một tháng tiêu độc sát trùng chuồng trại một lần bằng các hóa chất như vôi bột, Iodin, Vikol,… Để tiêu diệt và hạn chế mầm bệnh lây nhiễm sang vật nuôi.
Định kỳ kiểm tra và tẩy giun sán cho dê (ít nhất năm 2 lần). Chủ động tiêm vacxin. Để phòng một số bệnh truyền nhiễm hay mắc trên đàn dê. Như Tụ huyết trùng, viêm ruột hoại tử, lở mồm long móng và bệnh đậu dê.
Dê thuộc loại động vật hiền lành, dễ nuôi, có khả năng tận dụng được nhiều loại thức ăn. Bên cạnh đó nuôi dê đầu tư vốn thấp, quay vòng vốn nhanh. Vì vậy nuôi dê là cơ hội cho một số hộ thoát nghèo vươn lên khá giả hay nâng cao kinh tế. Tuy nhiên, việc nuôi dê không quá dễ dàng. Người nuôi cần tìm hiểu các thông tin liên quan đến việc nuôi dê. Để đảm bảo công tác chăn nuôi hiệu quả.